قابلیت حل و ساختمان ملکولی عامل دیگری از دسته بندی حلالها

شرکت کویر شیمی در این مقاله به عامل هشتم از دسته بندی ( قابلیت حل و ساختمان ملکولی ) حلالها بنا به خواص فیزیکی پرداخته است.

عامل هشتم از دسته بندی حلالها بنا به خواص فیزیکی قابلیت حل و ساختمان ملکولی نام دارد.

که به اختصار به شرح زیر می باشد:

قابلیت حل و ساختمان ملکولی به سه دسته تقسیم میشود:

1-ماهیت فیزیکی فرایند انحلال :

دو دسته بندی اساسی در مورد مخلوطهای یک ماده گازی ،مایع یا جامد با یک مایع وجود دارد،

ماده به طور همگن مي تواند حل شود. ماده مي تواند به صورت ملکولی در مایع توزیع شود. یا به طور کامل به صورت یک فازدوم بدون تغییر باقی بماند.
در مورد اول،مایع یک حلال است،و در مورد دوم یک غیر حلال است.
بین این دو حد یک درجه بندی کامل از رفتار حلالی یک ماده وجود دارد که می توان به طور کیفی توسط صفاتی همچون خیلی ضعیف ،کم،متوسط،خوب،خیلی خوب و عبارات مشابه و به طور کمی توسط مقادیر عددی بیان می شود.

این مقادیر عددی برای ماده حل شده و حلال به گرم یا سانتی متر مکعب  بیان می شود.

ضمنا معمول اینست که در چنین شرح و توصیف هایی از قابلیت حل ،فرض شود که تمام اجزا مخلوط در محلول بدون تغییر شیمیایی باقی می مانند.

در هر صورت بعضی مواقع که از یک فرایند تحلیلی صحبت می شود موردی که یک جز یا جز دیگر تغییر شیمیایی می کند،

برای مثال ناپدید شدن سدیم فلزی در متانل یا استیک انیدرید در اب که بعضی مواقع ناپدید شدن ظاهری این ترکیبات در حلالهای مربوطه را انحلال می نامند.چنین بیانی صحیح نیست و باید شدیدا از ان اجتناب کردد.

این سدیم فلزی نیست که در متانل حل می شود،بلکه سدیم متیلات است که بدوا از ترکیب سدیم و متانل بدست می اید و بعد حل می گردد.

برای اطمینان از توصیف روشن بین یک فرایند انحلال فیزیکی و یک فرایند انحلال شیمیایی ،اصطلاح انحلال فقط وقتی برای فرایندی به کار می رود که اجزا شروع کننده مجرد محلول را بتوان تنها با روشهای فیزیکی به صورت نوع اصلی انها جدا نمود.

2-مصارف حلالها:

قبل از وارد شدن به بحث مشروح فرایندهای فیزیکی که در بخش ملکولی در طی فرایند انحلال مطرح می شود،اشاره مختصری به اهمیت قابل توجه حلالها در کار تحقیق تجزیه،تکنولوژی و اعمال روزانه با مثالهای در اینده در خدمتتان خواهیم بود.

صرف نظر از بعضی کمبودها،مثالها به روشنی تنوع زیادی از کاربردهای حلالها را نشان می دهد.
این حقیقت به تنهایی نیاز به بحث مشروح کمی بیشتر از فرایندهای اساسی و پایه را که طی فرایند تحلیل صورت میگیرند،تجویز می کند.

3-قابلیت حل و نیروهای بین ملکولی:

وقتی گفته می شود که فرایند انحلال صرفا یک پدیده فیزیکی است،پرسشی که بلافاصله پیش می اید چگونگی صورت گرفتن این فرایند است.

به بیان دقیق تر پرسش را اینطور هم میشود مطرح کرد:چرا اتانل در اب و بنزن حل می شود،در حالی که اب و بنزن بویژه با یکدیگر غیر قابل امتزاج اند؟

و یا چرا وینیل استات منومر در بنزن حل می شود،اما پلی وینیل استات تولید شده از ان قابل حل در بنزن نیست؟

و یا چرا نمکهای معدنی در حلالهای قطبی مثل اب ،متانل یا دی متیل فرم امید نرمال حل می شوند،در حالیکه انها در هیدروکربنهای کلردار غیر قابل حل اند؟
برای کسی که با حلالها کار میکند پاسخ این پرسشها و پرسشهای مشابه جالب است.

انواع مختلف نیروی بین ملکولی:

1-نیروهای جاذبه بین ملکولی
2-نیروهای جهت گیری
3-نیروهای القایی
4-نیروهای پیوند هیدروژنی
کاربرد حلالها به شرح زیر می باشد:
1-روشهای کلی در انحلال تعیین ثابتهای فیزیکی ماده حل شده
2-کاربردهای نی جداسازی مخلوطهای مواد
3-کاربردهای صنعتی متفرقه