موارد استفاده حلال تولوئن در تولید تینر

در این مقاله 6 مورد موارد استفاده از حلال تولوئن در تولید تینر و 14 مورد از ایمنی حلال تولئن شرح خواهیم داد.

شرکت کویر شیمی از تولوئن به عنوان یک حلال استفاده میکند.
و همچنین شرکت کویر شیمی در تولید تینرهای خود از حلال تولوئن که از جمله مواد اولیه میباشد استفاده میکند.
تولوئن یا متیل بنزن یا فنیل متان با نام علمی Methylbenzeneیک ترکیب هیدروکربنی اروماتیک است.
و به دلیل داشتن محتوای ترکیبات اروماتیک به عنوان سوخت جت مورد استفاده قرار میگیرد.
این ماده به عنوان جایگزین بنزن مورد استفاده قرار میگیرد و نامحلول در اب است.
فرمول شیمیایی تولوئن C6H5-CH3 می باشد و جرم مولکولی ان 92 است.
این حلال بی رنگ است و بویی مخصوص به خود دارد.
همچنین این ماده قابل اشتعال است و نقطه اشتعال ان 4/4 درجه سانتی گراد می باشد.
تولوئن برای رزین های مصنوعی و طبیعی حلال بسیار خوبی می باشد.و به دو طریق تولید می شود.
یکی از ترکیبات نفتی و دیگری از زغال سنگ که تولوئن نفتی بهتر از زغال سنگی می باشد.
چون تولوئن هاییکه از زغال سنگ تهیه می شود رنگش تقریبا سیاه است و برای تینر سازی خوب نیست ودر حال حاضر پتروشیمی و ذوب اهن اصفهان این محصول را تولید می کنند.
ضمنا باید تولوئن را به عنوان حلال رقیق کننده کاهش قیمت تینرها نام برد.

 

 

6 مورد از کاربردهای تولوئن در تولید تینر

1. حلالیت قوی برای رزین‌ها و پلیمرها

تولوئن می‌تونه انواع رزین‌های آلکیدی، نیتروسلولز، اپوکسی و اکریلیک رو به‌خوبی حل کنه، که این پایه اصلی تینرهای رنگ، لاک و پوشش‌های صنعتی هست.

2. کنترل ویسکوزیته (رقیق‌کردن رنگ و لاک)

با افزودن تولوئن به فرمول تینر، غلظت رنگ کم میشه و پخش و اعمالش روی سطح راحت‌تر انجام میشه.

3. بهبود زمان خشک‌شدن رنگ

تولوئن فراریت متوسطی داره (نه خیلی سریع مثل استون و نه خیلی کند مثل زایلن)، که باعث میشه رنگ هم‌زمان فرصت پخش یکنواخت پیدا کنه و سریع خشک بشه.

4. افزایش براقیت سطح رنگ‌شده

حل کامل رزین و تبخیر یکنواخت، پوشش شفاف و براق ایجاد می‌کنه.

5. سازگاری با سایر حلال‌ها

تولوئن می‌تونه با استون، بوتیل‌استات، متیل‌اتیل‌کتون (MEK)، زایلن و دیگر حلال‌ها ترکیب بشه تا خواص تینر قابل تنظیم باشه.

6. قدرت تمیزکنندگی بالا

تینرهای حاوی تولوئن توانایی بالایی در پاک‌کردن ابزار نقاشی، لکه‌های رنگ خشک یا نیمه‌خشک، و چربی از روی فلز و شیشه دارن.

💡 نکته ایمنی:

تینرهایی که درصد بالایی تولوئن دارن، به‌علت فراریت و سمیت، باید در فضای با تهویه مناسب استفاده بشن و حتماً از دستکش و ماسک فیلتر بخارات آلی استفاده بشه.

ویژگی های حلال تولوئن:

نقطه جوش تولوئن بین 110 تا 120 درجه سانتی گراد می باشد. –
-تولوئن در اب حل نمی شود ولی در روغنهای کرچک و سایر روغنها و همین طور در بیشتر حلالهای الی حل می شود.
تولوئن خیلی سریع تبخیر می شود.

کاربردهای تولوئن:

حلال تولوئن در صنایع چسب سازی کاربرد فراوان دارد.
به عنوان حلال رنگ ،حلال تینر،درزگیرسیلیکونی و …می باشد.
در واکنشهای شیمیایی،چسب،ضدعفونی کننده وگندزدایی کاربرد دارد.
برای ساخت فوم و TNT کاربرد دارد.

مسمومیت تولوئن:

هرچند غلظت بسیار بالایی لازم است تا تنفس تولوئن موجب مرگ شود اما غلظت های کمتر ان به راحتی بر روی سیستم اعصاب تاثیرگذار است.
و سبب سرگیجه ضعف،بی خوابی ،کم اشتهایی و ازجمله این موارد را سبب می شود.

ایمنی مواد – تولوئن (Toluene)

۱. شناسایی ماده و شرکت

نام ماده: تولوئن

فرمول: C₇H₈

نام‌های دیگر: متیل‌بنزن، فنیل‌متان

کاربردها: حلال صنعتی، تولید مواد شیمیایی، افزودنی سوخت

۲. خطرات شناسایی‌شده

طبقه‌بندی GHS:

مایع و بخار بسیار قابل اشتعال (Flammable Liquid, Category 2)

اثرات مضر بر سیستم عصبی مرکزی

ممکن است باعث آسیب جنین شود (Toxic to reproduction, Category 2)

علائم قرارگیری کوتاه‌مدت: سرگیجه، سردرد، تهوع، خواب‌آلودگی، تحریک چشم و گلو

علائم قرارگیری طولانی‌مدت: آسیب به کبد، کلیه، سیستم عصبی

۳. ترکیب / اطلاعات اجزاء

تولوئن: ≥ 99%

ناخالصی‌ها: مقادیر کم اتیل‌بنزن، زایلن

۴. کمک‌های اولیه

تنفس بخارات: فرد را به هوای تازه ببرید، در صورت مشکلات تنفسی کمک پزشکی بگیرید.

تماس پوستی: شستشو با آب و صابون حداقل ۱۵ دقیقه.

تماس چشمی: شستشو با آب فراوان حداقل ۱۵ دقیقه، مراجعه به پزشک.

بلعیدن: ایجاد استفراغ نکنید، فوراً کمک پزشکی بگیرید.

۵. اقدامات اطفاء حریق

وسایل خاموش‌کننده مناسب: کف مقاوم در برابر الکل، پودر خشک، دی‌اکسید کربن

خطرات ویژه: بخارات سنگین‌تر از هوا هستند و می‌توانند به منبع اشتعال دور برسند.

حفاظت آتش‌نشان‌ها: استفاده از ماسک تنفسی خودکفا (SCBA)

۶. اقدامات در شرایط انتشار تصادفی

از منابع حرارت و جرقه دور کنید.

منطقه را تهویه کنید.

با مواد جاذب غیرقابل اشتعال (ورمیکولیت، ماسه) جمع‌آوری کنید.

۷. انبارداری و کاربری

انبارداری: در ظروف محکم، در مکان خنک، خشک و با تهویه خوب، دور از نور خورشید.

کاربری: استفاده در هود یا محیط دارای تهویه قوی، پرهیز از استنشاق بخارات.

 

۸. کنترل مواجهه و حفاظت فردی

حد مجاز مواجهه (ACGIH TLV): 20 ppm

تجهیزات حفاظت فردی:

ماسک فیلتر بخارات آلی

دستکش نیتریل یا نئوپرن

عینک ایمنی

لباس مقاوم در برابر حلال

۹. ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی

مایع بی‌رنگ با بوی شیرین

نقطه جوش: 110.6 °C

نقطه اشتعال: 4 °C

چگالی: 0.867 g/cm³

حلالیت در آب: بسیار کم (0.047 g/100 mL)

 

۱۰. پایداری و واکنش‌پذیری

پایدار در شرایط عادی نگهداری.

ناسازگار با: اکسیدکننده‌های قوی (پرمنگنات پتاسیم، اسید نیتریک).

خطر تجزیه: تولید بخارات سمی CO و CO₂ در احتراق.

۱۱. اطلاعات سم‌شناسی

LD₅₀ خوراکی (موش): 5000 mg/kg

سمیت استنشاقی: اثرات بر CNS، خواب‌آلودگی، اختلال حرکتی.

۱۲. ملاحظات زیست‌محیطی

سمی برای آبزیان، ماندگاری نسبی در محیط

بخارات در اتمسفر می‌توانند در تشکیل اُزون تروپوسفری مشارکت کنند.

 

۱۳. حمل‌ونقل

UN Number: 1294

Class: 3 (مایعات قابل اشتعال)

Packing Group: II

۱۴. مقررات

تحت قوانین حمل مواد خطرناک (ADR, DOT, IATA) طبقه‌بندی شده.