آشنايي با انواع تينرها

تينرچيست؟

براي آشنايي با انواع تينرها ابتدا بايد بررسي كنيم تينرچيست؟ تينر ; مایع شیميایی فراری هست.  اين ماده شيميايي  از مخلوط کردن چند حلال با یکدیگر بدست می آید. تینر برای رقیق کردن رنگها و در بهبود خواص رنگ نیز نقش بسزایی دارد.

تینرها در خواص کاربری رنگ، زمان خشک شدن لایه رنگ و خواص نهایی رنگ نقش تعیین کننده ای دارند. انتخاب درست نوع یک تینر بسيار مهم است. نوع تينر بر ویسکوزیته، خاصیت برش خوری، قابلیت اسپری، تاثير دارد. علاوه بر آن نوع تينر بر سرعت خشک شدن و بسیاری خواص دیگر رنگ تاثیر می گذارند  . 

آشنايي با انواع تينرها و موارد مهم در انتخاب تینر مناسب

• قدرت حلالیت
• سرعت تبخیر
• نقطه جوش
• نقطه اشتعال و قابلیت شعله وری
•  سمیت

و سایر خواص فیزیکی و شیمیایی تینرها از قبیل

• دانسیته
• رنگ
• میزان رطوبت
• ضریب شکست نور
• درصد مواد غیر فرار

نیز از عواملی هستند که در انتخاب تینر Ph مناسب باید مورد  توجه قرار گیرند .

تاثير نوع تينر در غلطت رنگ

در  فرمولاسیون رنگ ها ، رزین های مورد مصرف عمدتا ماهیت پلیمیری و الی داشته و ساختمان بلوری ندارند . این مواد در تینر ها حل شده و غلظت محلول به نوع رزین و تینر و درصد این مواد بستگی دارد  .

ميزان حلاليت تينر

تینرها می بایست متناسب با نوع رنگ انتخاب گردند.  برخي از رنگها فقط در تینر مخصوصی حل می شوند. قدرت حلالیت تینر همان قابلیت رقیق کنندگی است. به عبارت دیگر تینری که با مصرف کمتر، ویسکوزیته رنگ را بیشتر کاهش می دهد.  تينر رنگ را  رقیق تر  و روانتر کندو اين تينر از قدرت حلالیت بیشتری برخوردار است. 

سرعت تبخير تينر

با تشکیل لایه رنگ روی سطح به تدريج بايد تینر تبخیر و از روی سطح خارج  شود. سرعت تبخیر می بایستی با زمان خشک شدن رنگ هماهنگ باشد. اين هماهنگي باعث مي شود رنگ کیفیت مطلوب تری داشته باشد.

نقطه اشتعال تينر

نقطه اشتعال هر مایع قابل احتراق ، پایین ترین درجه حرارتی است که بخارات آن مایع با شعله یا جرقه کوچک مشتعل می شود.  نقطه اشتعال تینرها بسيار مهم است تعیین  کننده شدت  خطر اتش سوزی مي باشد.  چه در هنگام انبار داری،  حمل و یا در هنگام استفاده از تینرها. هميشه مي بايست میزان نقطه اشتعال تینرها مورد توجه قرار گیرند.

سمي بودن تينر

تینرها علاوه بر خطر اشتعال ، از لحاظ زیست محیطی نیز برای انسان و محیط خطرناک هستند. برخي از تينرها روغنهای طبیعی را در خود حل می کنند  و موجب آسیب و ناراحتی های پوستی  شده  و از طریق پوست جذب بدن می شوند .به علاوه تنفس بخارات تینر می تواند سبب ناهنجاری های داخلی بدن گردد .

خوصيات فيزيكي تينر

از عوامل دیگر شناخت تینر رنگ آن است.  یکی از مهم ترین ویژگی آنها و نشان دهنده درصد خلوص ، کیفیت پالایش و تمیزی ظروف آنها است . رنگ تینر به خصوص در فرمولاسیون رنگهای سفید و روشن بسیار اهمیت دارد .

انواع تینر

1. تینرهای آلکیدی
2. تینرهای فوری
3. تینرهای اپوکسی (برای رنگهای اپوکسی)
4. تینرهای پلی اورتان (برای رنگهای پلی اورتان)
5. تینرهای سیلیکونی (برای رنگهای سیلیکونی)
6. تینرهای شستشو (برای شستشو سطوح به منظور زدودن آلودگیها)

 

 ترکیبات رایج تینر:

تینرها بسته به نوع استفاده، ممکن است شامل ترکیبات زیر باشند:

تولوئن (Toluene):

حلال قوی و پرکاربرد، بوی تند و شدید دارد.

زایلن (Xylene):

مشابه تولوئن اما کمی کندتر در تبخیر.

استون (Acetone):

تبخیر بسیار سریع و قدرت حل‌کنندگی بالا.

اتیل استات (Ethyl Acetate):

بوی ملایم‌تر، معمولاً در تینرهای فوری.

متانول یا بوتانول:

الکل‌هایی برای کنترل سرعت خشک شدن و حلالیت.

 

 انواع تینر و کاربرد آن‌ها:

نوع تینر مناسب برای رنگ‌های ویژگی‌ها

تینر فوری نیتروسلولزی (NC) تبخیر سریع، بوی تند، خشک شدن فوری
تینر روغنی رنگ‌های آلکیدی تبخیر کندتر، بوی ملایم‌تر
تینر اپوکسی رنگ‌های اپوکسی ترکیب خاص، حلال رزین‌های دو جزئی
تینر پلی‌یورتان رنگ پلی‌یورتان مقاوم در برابر شرایط سخت، صنعتی
تینر شست‌وشو پاک کردن ابزار کیفیت پایین‌تر، فقط برای تمیزکاری

 

 کاربردهای دقیق تینر:

1. رقیق کردن رنگ‌ها:

برای تنظیم غلظت رنگ پیش از استفاده با قلم‌مو، غلطک یا پیستوله.

کمک به پاشش یکنواخت‌تر در رنگ‌پاشی صنعتی.

 

2. پاک‌سازی ابزار:

شست‌وشوی قلم‌مو، غلطک و مخزن رنگ پس از پایان کار.

جلوگیری از خشک شدن رنگ داخل پیستوله.

 

3. پاک کردن سطوح:

پاک کردن لکه‌های رنگ تازه یا چسب از روی سطوح فلزی، چوبی یا پلاستیکی.

 

4. کنترل زمان خشک شدن:

تینر با تبخیر کند یا سریع می‌تواند در کنترل زمان خشک شدن رنگ مؤثر باشد.

 

 نکات ایمنی هنگام استفاده از تینر:

قابل اشتعال: تینر به شدت آتش‌زا است. آن را دور از شعله، سیگار و منابع گرما نگه دارید.

استفاده در فضای دارای تهویه: بخارات تینر ممکن است باعث سردرد، حالت تهوع یا مسمومیت شود.

دوری از تماس با پوست و چشم: باعث سوزش، خشکی پوست یا تحریک چشمی می‌شود.

نگهداری در ظروف دربسته و مقاوم به مواد شیمیایی.

 

 

 نکته فنی:

هر نوع رنگی باید با تینر مخصوص به خودش استفاده شود. مثلاً تینر فوری برای رنگ‌های فوری (نیتروسلولزی) استفاده می‌شود و اگر به‌جای آن از تینر روغنی استفاده کنید، ممکن است رنگ به‌خوبی حل نشود یا حتی خراب شود.

–